برداشت محصولات کشاورزی با راه حل­ های حرفه ­ای

جمع آوری محصولات کشاورزی نشان دهنده پایان چرخه تولید قبل از ذخیره سازی و فرآوری است. اندازه و کیفیت محصول برداشته شده از مزرعه، باغ یا تاکستان، شاخص ترین معیار بهره وری و موفقیت یک کشاورز است. این مقاله از تامین تجات توانا مروری بر برداشت محصولات کشاورزی با راه حل های حرفه ای برای افزایش یا حفظ عملکرد ارائه می‌کند.

به دلیل اهمیت عملیات برداشت و تمام فعالیت های مرتبط با آن، این بخش از چرخه کشاورزی نقش اساسی برای کشاورزان و صنعت کشاورزی در سراسر جهان به عهده گرفته است. از سوی دیگر تنوع اقلیمی به سبب گستردگی جغرافیایی ایران زمین، سبب شده که امکان تولید محصولات متنوعی در بخش کشاورزی فراهم آید. اما با این حال میزان اراضی قابل کشت پایین است و حدودا 12 الی 15 درصد از مساحت کشور، به کشاورزی و برداشت محصول اختصاص داده شده است.

بدین جهت بسیار اهمیت دارد که از این اراضی به درستی استفاده شود و راه حل­ های حرفه ­ای برداشت محصولات کشاورزی برای کشت صحیح به کار گرفته شوند. یادگیری و اجرای شیوه های اصولی می تواند به کشاورزان در صرفه جویی در زمان و هزینه کمک کند و در عین حال نتایج امیدوارکننده ای را مشاهده کنند.

 

روش های مختلف برداشت محصولات کشاورزی

کشاورزی علمی است که عمدتاً به فرآیند یا راهبردهای متنوعی می پردازد که برای توسعه انواع کشت گیاهان بر اساس نیازهای انسانی استفاده می شود. تولید، مدیریت و برداشت اصولی محصولات زراعی نکته مهمی برای اطمینان از بهره وری مطلوب در مزارع است. در زمان های قدیم برای برداشت محصولات از روش برداشت دستی با استفاده از داس انجام می شد، اما در زمان حاضر بسته به نوع محصول از روش مکانیزه با استفاده از ماشین های برداشت همچون کمباین های خودرو و کششی، دروگر، ویبراتور و .. برای برداشت برخی محصولات کشاورزی بهره گرفته می شود. همچنین در برداشت های وسیع، خرمنکوبی محصول نیز باید انجام شود.

روش های مختلفی برای برداشت محصولات کشاورزی وجود دارد. بیایید نگاهی به این روش ها بیندازیم:

۱- برداشت دستی و برداشت با ابزارهای دستی

برداشت دستی دقیقاً همان چیزی است که به نظر می رسد: برداشت محصول با دست و یا با استفاده از ابزار. برداشت دستی تکنیکی برای چیدن دستی غلات، میوه ها، سبزیجات و برگ ها برای جلوگیری از صدمه دیدن آنها حین برداشت بجای استفاده از ماشین آلات است.

 

به طور معمول برای برداشت محصولات زراعی و باغی در مساحت هاي كوچک از روش دستی استفاده می شود. برای مثال برای برداشت غلات همچون گندم، جو، برنج و گياهان علوفه ای همچون يونجه، شبدر و اسپرس از داس يا قداره استفاده می شود. همچنین سبزیجات را با داس و كاردک، هویج، چغندر، شلغم را با بيل و محصولات صیفی همچون خيار، هندوانه و گوجه فرنگی و ميوه های درختی را با دســت می چينند.

۲- برداشت محصول با ماشین آلات کشاورزی

اگر در حال مدیریت یک عملیات برداشت در مقیاس بزرگ هستید، برداشت با ماشین آلات کشاورزی می تواند یک گزینه ایده آل باشد، زیرا ضمن صرفه جویی در زمان برداشت، باعث حفظ کیفیت و کمیت محصول می شود. تکنولوژی های مدرن، برداشت محصول را متحول کرده است. تراکتورها، کمباین ها و دروگرهای جدید برای برداشت سریع و کارآمد حجم زیادی از محصولات کشاورزی وارد صنعت کشاورزی شده اند.

تراکتورهای هدایت شونده با GPS و ماشین‌های برداشت پیشرفته به کشاورزان این امکان را می‌دهند که محدوده وسیعی از زمین را با دقت بیشتری جهت برداشت پوشش دهند، هزینه‌ها را کاهش داده و کارایی برداشت محصول را افزایش دهند. همچنین استفاده از فناوری های پیشرفته برای برداشت محصولات زراعی باعث کاهش ضایعات غلات و بهبود کیفیت و کمیت دانه می شود.

برای مثال براي برداشــت نيشــكر و ذرت از خردكن، برداشت يونجه با دروگر و برای برداشت سيب زميني و چغندر از ماشين های كمباين غده كن، برداشت زیتون، گردو، بادام، گوجه و آلو با دستگاه ویبراتور، برداشت پنبه با ماشین های برداشت غوزه چین و پنبه چین و برای برداشت غلات دانه ريز از كمباين استفاده می شود.

همچنین در سطوح وسيع، ميوه ها نيز با ماشين آلات، برداشت می شــوند. نكته قابل توجه در برداشــت ميوه ها با ماشین آلات، رســيدن همزمان و يکنواخت بــودن ميــوه ها از نظر شکل و مقاوم بودن آن نســبت به ضربه و صدمه است كه بــا مديريت صحيح و بكارگيری روش های نوين باغداری ممكن است.

 

 

مزایای برداشت محصولات با ماشین آلات کشاورزی چیست؟

اگرچه ممکن است هزینه اولیه سرمایه گذاری در تجهیزات برداشت مقرون به صرفه به نظر نرسد، اما بهره وری و کارایی که تولیدکنندگان در ازای آن پس می گیرند، جبران می شود. در اینجا برخی از مزایای کلیدی استفاده از ماشین آلات برای برداشت محصولات کشاورزی را آورده ایم:

۱- بهبود کیفیت محصول

هنگام استفاده از تجهیزات برداشت، کیفیت محصول اغلب دست نخورده باقی می ماند، به این معنی که تا پایان برداشت تلفات کمتری وجود دارد.

۲- هزینه عملیاتی کم

اگرچه سرمایه گذاری اولیه در تجهیزات برداشت ممکن است پر هزینه باشد، اما هزینه های عملیاتی کلی در طول زمان کاهش می یابد، زیرا تولیدکنندگان کمتر به کار دستی متکی هستند.

۳- افزایش ایمنی کارگران

ماشین‌آلات کشاورزی مدرن با در نظر گرفتن ایمنی ساخته می‌شوند، به این معنی که تولیدکنندگان نگرانی کمتری در مورد عملیات روزمره کشاورزی دارند.

۴- کاهش کار دستی و افزایش بهره وری

به دلیل بهره وری بالای برداشت محصول که با استفاده از ماشین آلات کشاورزی حاصل می شود، نیاز کمتری به کار دستی وجود دارد. این در نهایت می تواند به تولیدکنندگان کشاورزی کمک کند تا سود خود را طی یک دوره عملیات کشاورزی بهبود بخشند.

 

راه حل های حرفه ای برداشت محصولات کشاورزی

همان­طور که اشاره کردیم، برای برداشت محصولات کشاورزی، نیاز است که به یک سری تکنیک­ ها توجه داشته باشید. چند نمونه از راه حل­ های حرفه­ ای برداشت محصول، شامل موارد زیر می­ شوند:

۱- تعیین زمان مناسب برای برداشت محصول

هر گیاه یا محصول کشاورزی دارای زمان مناسب برای برداشت است. برای مثال، میوه‌ها باید در زمانی که به کاملی رسیده‌اند و قابل جدا شدن از گیاه هستند، برداشت شوند. برداشت محصولات کشاورزی نیاز به برنامه ریزی دقیق دارد تا اطمینان حاصل شود که محصول به حداکثر تولید می رسد. انتظار برای زمان مناسب در فصل برداشت تضمین می کند که محصولات به پتانسیل کامل خود می رسند.

برنامه کاشت و برداشت باید با توجه به نوع محصول، تغییرات فصلی، دما، شرایط آب و هوایی و نور تعیین شود. دانستن زمان برداشت به حداکثر رساندن عملکرد محصول و حفظ استانداردهای کیفیت کمک می کند. همچنین با برنامه ریزی دقیق و بهینه برداشت و تکنیک های اصولی برداشت، می توان عملکرد محصول را به حداکثر رساند. از سوی دیگر اگر برداشت محصول در زمان مناسب صورت نگیرد، زحمات و سرمايه صرف شده به هدر خواهد رفت. از اين رو، داشتن اطلاع كافی از علایم رسيدگی، زمان مناسب و نحوه صحيح برداشت الزامی است.

۲- آگاهی از زمان رسیدن محصول

برداشت محصول بسته به نوع محصول در مراحل مختلفی از جمله آخر دوره‌ رویشی، زمان گلدهی و یا کامل شدن دانه و میوه انجام شود. به‌طور کلی دو اصطلاح رسیدن فیزیولوژیکی و رسیدن تجاری برای محصولات وجود دارد:

• رسیدن فیزیولوژیکی

رسیدن فیزیولوژیکی به معنای شکل گرفتن تمام اجزای محصول موردنظر از جمله میوه و دانه آن به صورت طبیعی است و طی آن محصول بر روی گیاه مادر کامل می‌شود. در فرآیند رسیدن فیزیولوژیکی، محصول خود باید به صورت طبیعی رشد و نمو پیدا کند. غلات، حبوبات و مرکبات پس از رسیدن فیزیولوژیکی قابل برداشت هستند. گاهی کشاورزان و باغداران برای رسیدن محصول زود‌تر از موعود، از محرک‌های رشد استفاده می‌کنند، که متاسفانه این عمل می‌تواند برای سلامتی انسان مضر باشند.

• رسیدن تجاری

برخی محصولات در زمان رسیدن فیزیولوژیکی مناسب عرضه به بازار نیستند و ممکن است در این زمان از ارزش تجاری آن‌ها کاسته شود. به همین علت قبل از رسیدن فیزیولوژیکی، محصول برداشت می شود که به این زمان، رسیدن تجاری گویند. برای مثال، خیار اگر در زمان رسیدن فیزیولوژیکی برداشت شود، آنطور که باید در بازار مشتری ندارد.

از این‌رو بهتر است کمی زود‌تر از رسیدن فیزیولوژیکی برداشت و برای عرضه به بازار آماده شود. برعکس میوه‌هایی مانند سیب، گوجه فرنگی و خرما مدتی بعد از رسیدن فیزیولوژیکی برداشت می‌شوند، چرا که در آن زمان از کیفیت بالا‌تری برخوردار هستند.

۳- سرمایه گذاری برای ابزارهای برداشت مناسب

سرمایه گذاری در ماشین آلات و ابزارهای برداشت مناسب می تواند هزینه های نیروی کار را تا حد زیادی کاهش دهد، در زمان صرفه جویی کند و عملکرد محصول را افزایش دهد. خرید یک دروگر مکانیکی مانند دروگر خودکششی یا کمباین هد استریپر، می تواند در وقت کشاورزان صرفه جویی کند و محصولی با کیفیت بالاتر با کاهش تلفات ارائه دهد.

• برای مثال کمباین دروگر امکان برداشت غلات بیشتر را با کارگران کمتر نسبت به قبل فراهم می کند. ماشین برداشت کمباین برداشت و خرمن کوبی را در یک واحد ترکیب می کند و به کشاورزان امکان می دهد در یک عملیات برداشت و خرمن کوبی کنند.

 

• کمباین هد استریپر از تجهیزات کشاورزی محسوب می شود که برای برداشت برنج مناسب می باشد. در بخش جلوی کمباین هد استریپر یک جسم دوار وجود دارد که پس از برخورد با خوشه برنج، قادر به جدا کردن دانه ها و هدایت آن ها به درون کمباین می باشد.

کمباین دروگر جهت برداشت کارآمد محصولات زراعی

• برای محصولاتی که برداشت سخت‌تر دارند، مانند بادام‌زمینی، ماشین‌های برداشت رباتیک را می‌توان طوری برنامه‌ریزی کرد که اندازه، بلوغ و رنگ‌های مورد نظر محصولات را با دقت بهتری نسبت به کار دستی تشخیص دهد. همچنین دستگاه لرزاننده ی بادام زمینی (non inverter peanuts digger shaker) یک دستگاه منحصر به فرد برای برداشت بادام زمینی است. این دستگاه محلی که بادام زمینی ها در آن قرار دارند را حفر می کند و به آرامی بادام زمینی ها را از سطح زمین جدا می کند. همچنین اگر بادام زمینی ها با شاخ و برگ پوشانده شده باشند، آنها را تمیز می کند.

 

سرمایه‌گذاری بر روی ابزارهای برداشت مناسب می‌تواند ده‌ها هزار، اگر نه صدها هزار کشاورز را در هزینه‌های نیروی کار یاری رساند و محصولی بیشتر و کارآمدتر ارائه دهد.

۴- نظارت بر شرایط آب و هوایی منطقه کاشت

نظارت بر آب و هوا برای برداشت موفق محصول حیاتی است. توجه به سطح آب، دما و نور خورشید تضمین می کند که محصولات شرایط لازم برای رشد موفق را دریافت خواهند کرد. دمای بالا می تواند باعث کم آبی شود و منجر به پژمرده شدن گیاهان یا تکه های خاک خشک شود. آب زیاد یا کم می تواند منجر به اشباع بیش از حد یا خشکسالی شود و در نتیجه رشد آن متوقف شود یا حتی عملکرد کم شود.

علاوه بر این، نور خورشید عامل مهمی در برداشت محصول است. قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید می تواند منجر به سوختگی گیاهان شود که می تواند عملکرد را کاهش دهد. نظارت بر آب و هوا کمک می کند تا اطمینان حاصل شود که محصولات به اندازه کافی آب، دما و نور خورشید دریافت می کنند تا سالم بمانند و قادر به تولید محصول ثابت باشند.

۵- نظارت بیشتر بر عملیات کاشت و داشت

برای بازده بهینه محصول، مراقبت بیشتر از شرایطی که محصولات در آن رشد می کنند، مهم است. اطمینان حاصل کنید که محصولات در شرایط بهینه مانند داشتن آب کافی، نور خورشید کافی و کودهای مناسب رشد و پرورش می یابند. اطمینان حاصل کنید که علف های هرز و آفات به طور منظم نظارت و کنترل می شوند.

همچنین اجرای تکنیک تناوب زراعی باعث حفظ حاصلخیزی خاک و کاهش خطر بیماری های محصول می شود. علاوه بر این، استفاده از بذرهای با کیفیت و پیروی از تکنیک های مناسب کاشت برای ارائه بهترین عملکرد، بسیار مهم است. در نهایت، بکارگیری تکنیک ها و راه حل های حرفه ای عملیات برداشت در کنار مدیریت عملیات پس از برداشت برای کاهش تلفات محصول حیاتی است

۶- آموزش و تجربه

مهم­ترین نکته برای برداشت حرفه‌ای محصولات کشاورزی، نیاز به آموزش و تجربه و داشتن اطلاعات به روز در حوزه برداشت است. برداشت صحیح محصولات کشاورزی نیز مانند بسیاری از فعالیت­ های دیگر ملزم به کسب مهارت و تجربه به مرور زمان است.

ارائه دانش به روز به زارعین در مورد کشت محصول، مدیریت آفات، بیماری، برداشت و عملیات پس از برداشت برای اطمینان از اینکه همه مواد به طور کارآمد استفاده می شوند، استفاده و نگهداری از تجهیزات لازم برای کشت و کار، برداشت انواع مختلف محصولات، ایمنی و بهداشت و مستندات مواد برداشت شده مهم است. علاوه بر این، آموزش کشاورزان در مورد مزایای اقتصادی و زیست محیطی برداشت کارآمد محصولات می تواند به اطمینان از آگاهی کل نیروی کار از اهمیت برداشت کارآمد کمک کند.

لازم به ذکر است که برداشت موفق محصولات کشاورزی به عوامل دیگری چون بهینه سازی سیستم آبیاری، توجه به بهبود بستر کاشت با استفاده از بارور کننده ها و  خاک در تعیین پرورش محصولات، استفاده از شیوه­ های نوین آبیاری و.. بستگی دارد. توصیه می ­شود که یک الگوی کشت مشخص در راستای بهبود شبکه ­های آبیاری داشته باشید. حتما به فصل برداشت نیز توجه کنید.

 

سخن پایانی

برداشت محصولات یک گام اساسی در چرخه کشاورزی است، زیرا به کشاورزان اجازه می دهد زمان و کار سخت خود را به محصولات مصرفی تبدیل کنند. این فرآیند از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا یک برداشت موفق می‌تواند به شدت بر سودآوری و پایداری مزرعه تأثیر بگذارد. با این حال، برداشت محصولات می تواند کار فشرده باشد، و تکنیک ها و استراتژی های مختلف می تواند به کشاورزان کمک کند تا فرآیند برداشت خود را تا حد امکان کارآمد کنند.

 

راه های متعددی برای اطمینان از برداشت کارآمد وجود دارد، از انتخاب تجهیزات گرفته تا آماده سازی محصول. تکنیک هایی مانند مکانیزاسیون، برداشت انتخابی و کشاورزی دقیق می تواند به کشاورزان در افزایش عملکرد محصول، کاهش تلفات و حفظ سطح تولید در طول سال کمک کند.

در نهایت نیاز است خاطر نشان کنیم که بخش عمده ­ای از تغذیه بشریت از راه کشاورزی حاصل می­ شود؛ برای همین هم اهمیت به این حرفه و تلاش در راستای ارتقاء و بهبود آن باید جزء اهداف مهم یک کشور باشد. منابع کشاورزی می­ توانند به عنوان اصلی­ ترین شاخص­ های پایدار در زندگی انسانی شناخته شوند که از گذشته تا کنون وجود داشته­ اند.

شایان ذکر است که اصلاح ساختار تولید محصولات کشاورزی و کشت صحیح آن­ها به کاهش ضایعات محصولات کشاورزی می­ انجامد. با توجه به اینکه بازدهی بیشتر محصولات و افزایش بهره­ وری در کشاورزی از اهداف مهم صاحبان این حوزه محسوب می­ شود، نیاز است که در خصوص راه­ های افزایش بهره ­وری از محصولات کشاورزی نیز نکاتی را ارائه دهیم:

• تلاش در راستای کاهش ضایعات محصولات کشاورزی (زیست توده)
• اهمیت ویژه نسبت به حذف موانع برای صادرات کشاورزی و کنترل میزان واردات
• تلاش در جهت بهبود وضعیت مکانیزاسیون در کشاورزی
• طرح و پیشنهاد الگوهای کشت مشخص در کشاورزی به وسیله روش ­های نوین آبیاری