نمونه برداری از خاک چیست؟
نمونه برداری از خاک فرآیندی است که جهت بررسی کیفیت خاک و تعیین محتوای مواد غذایی به آزمایشگاه فرستاده می شود. خاک را می توان از نظر خواص شیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی که برای تغذیه گیاه حیاتی هستند، آزمایش کرد. تغذیه اولیه گیاه مستلزم وجود عناصر غذایی مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم است. نمونه برداری از خاک همچنین می تواند سطح pH خاک را در کنار محتوای هوموس، آهک موجود، محتوای گوگرد کامل و CaCO3 کل تعیین کند.
تجزیه و تحلیل خاک با نمونه برداری از خاک و انجام آزمایشات آزمایشگاهی انجام می شود و سپس نتایج مورد تفسیر قرار می گیرد. سپس می توان توصیه های بیشتری برای برنامه کودی در حفظ خاک و افزایش عملکرد محصول ارائه کرد. ما در این مقاله از تامین تجارت توانا، روش و مراحل نمونه برداری خاک زراعی، زمان نمونه برداری و ارائه نکات تکمیلی برای ایجاد یک برنامه صحیح نمونه برداری و آزمایش خاک مؤثر را بیان می‌کنیم. با ما همراه باشید.
زمان نمونه برداری از خاک کشاورزی
زمان نمونه برداری در هر منطقه و برای هر محصول متفاوت است. در زراعت برای تعیین وضعیت حاصلخیزی خاک و نیاز کودی محصول مورد نظر یک یا دو هفته پیش از کاشت، نمونه خاک تهیه می شود، تا نتیجه تجزیه آن خاک قبل از کاشت مشخص شده باشد. در ایران برای باغ های در حال احداث، قبل از درختکاری و برای باغ های دایر در اواخر زمستان و یا اوایل بهار نمونه برداری خاک انجام می شود.
وسایل مورد نیاز جهت نمونه برداری از خاک کشاورزی
- اوگر، بیل و بیلچه، لوله نمونه برداری و سایر وسایل نمونه برداری خاک
- پلاستیک پهن و کاملا تمیز برای مخلوط کردن نمونه های خاک در مزرعه
- یک ماژیک با جوهر ضد آب برای برچسب زدن پاکت نمونه ها
- ظروف و یا پلاستیک به همراه برچسب مشخصات نمونه جهت انتقال به آزمایشگاه
روش نمونه گیری از خاکِ کشاورزی
نمونه‌برداری خاک به روش غیر سیستماتیک
روش نمونه‌برداری از خاک کشاورزی که روش غیر سیستماتیک گفته می شود، به اشکال Z، S و X انجام می شود. در روش زیگزاگ در هر قطعه از زمین زراعی حرکت کرده و نمونه برداری انجام می شود. در روش تراورس چهار گوشه زمین مشخص شده و نمونه برداری به صورت مورب انجام می شود.
مراحل نمونه برداری از خاک
روش های نمونه برداری از خاک با در نظر گرفتن موقعیت زمین کشاورزی متفاوت است. دستورالعمل های نمونه برداری باید به دقت دنبال شود تا بتوان نتایج قابل اعتمادی را دریافت کرد. به طور کلی روش های نمونه گیری شامل مراحل زیر است:
- با توجه به الگویِ پیمایش، در زمین حرکت کنید و در محل نمونه‌برداری، خاکِ رویی را کنار زده و با بیل (تمیز و عاری از آلودگی) گودالی ایجاد کنید.
- ابتدا 5 سانت روی خاک را کنار زده و با بیلچه يک گودال به عمق 30 سانتي‌متر حفر کرده، کف چاله پلاستیک یا ظرف جهت جمع آوری نمونه گذاشته و با بیلچه دیواره چاله را می تراشیم. مجدد دیواره چاله را در عمق 30 سانت تراشیده تا به عمق 60 سانت برسیم. میزان خاک جمع آوری شده برای هر بار در حد 1 کیلوگرم کافی می باشد.
- سپس خاک جمع آوری شده را از طریق الک 2 میلی متری الک کنید. پودر کردن و الک کردن را تکرار کنید تا فقط مواد بیش از 2 میلی متر (بدون خاک یا کلوخ) روی الک باقی بماند و از ریشه، سنگ، سنگریزه و شن زدوده شود.
- مواد عبوری از الک را جمع آوری کنید و در یک ظرف شیشه ای یا پلاستیکی تمیز یا کیسه پلی اتیلن با برچسب مناسب برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی نگهداری کنید.
- برچسب گذاری بر روی نمونه خاک شامل اطلاعاتی نظیر نام و آدرس کشاورز، شماره مزرعه و تاریخ نمونه برداری، محصول قبلی کشت شده، محصول فعلی، تاریخ جمع آوری و نام نمونه برداری و ارسال به آزمایشگاه در سریع‌ترین زمان ممکن (حداکثر 24 ساعت). در غیر این صورت نمونه‌ها باید هواخشک شوند.
در بعضی مواقع از خاک بین 2 تا 5 نمونه گرفته می شود و تمام نمونه های خاک برای آزمایشگاه ارسال می شود و در مواقع دیگر همه نمونه ها با هم مخلوط شده و برای آزمایشگاه ارسال می شود.
عواملی که در نمونه برداری از خاک باید در نظر گرفته شوند:
- اندازه زمین: هرچه اندازه زمین بزرگتر باشد، تعداد نمونه های جمع آوری شده بیشتر می شود.
- مزارع مورد استفاده برای تولید محصولات زراعی ممکن است هر زمان پس از برداشت یا قبل از کاشت نمونه برداری شوند.
- نمونه برداری از خاک می بایست قبل از کوددهی و کاشت انجام گیرد.
- براي نمونه‌برداري در كشت زراعی، عمق نمونه‌برداري را نوع محصول و نوع ريشه آن مشخص مي‌كند.
- در صورت وجود تك درخت در زمين زراعي، نمونه از زير درخت برداشت نشود.
- در صورت كشت جوي و پشته نمونه‌برداري از كنار جوي باشد.
نکاتی که باید برای نمونه گیری از خاک کشاورزی در نظر گرفته شود:
- هر نمونه جمع آوری شده باید نماینده واقعی منطقه مورد نمونه برداری باشد. نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی به دقت نمونه برداری بستگی دارد. از این رو، جمع آوری چندین نمونه توصیه می شود. بطور کلی نمونه برداری به ازای هر هکتار 3 تا 5 نمونه انجام می شود.
- نمونه خاک را همیشه در حضور صاحب مزرعه یا کشاورز جمع آوری کنید
- اگر نمونه‌ها از نظر نیتروژن نیترات (NO3-N) و نیتروژن آمونیوم (NH4-N) و همچنین تعداد باکتری‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند، باید از خشک شدن خاک در هوا اجتناب شود.
سخن پایانی
سودمندی تجزیه و تحلیل خاک بستگی به نمونه خاک ارسالی دارد که به آزمایشگاه ها ارائه می شود. روش‌های نمونه‌برداری استاندارد که به آنها در این مقاله اشاره شده است، برای به حداقل رساندن اثرات تغییرات خاک و کمک به جمع‌آوری یک نمونه معرف طراحی شده‌اند. مواد غذایی خاک بر اساس مکان زمین زراعی، شیب زمین، عمق و بافت خاک، محتوای مواد آلی و شیوه های مدیریت مزرعه متفاوت است. گرفتن یک نمونه خاک خوب به عنوان یک عامل اصلی موثر بر دقت و سودمندی آزمایش خاک است.
نمونه برداری از خاک به منظور آزمایش مواد غذایی، PH خاک، ظرفیت تبادل کاتیونی و شوری خاک و خصوصیات شیمیایی و فیزیکی دیگر از خاک انجام می شود. تجزیه و تحلیل نمونه های خاک جمع آوری شده از زمین زراعی یا باغی اطلاعاتی را در مورد وضعیت حاصلخیزی خاک، بهینه سازی تولید محصول، کمک به تشخیص مشکلات کشت گیاه، بهبود تعادل مواد غذایی خاک، صرفه جویی در هزینه و حفظ انرژی و حفاظت از محیط زیست به کشاورز می دهد.
بدون دیدگاه