محصولات باغی و زراعی به طور کلی برای رشد نیاز به تغذیه (کود) دارند. از زمان های دور استفاده از کودهای مختلف برای افزایش بهره وری باغات و مزارع بین کشاورزان و باغداران مرسوم بوده است. هر ماده ای که حاوی عناصر غذایی ضروری و مورد نیاز جهت رشد گیاهان، به صورت طبیعی یا شیمیایی باشد؛ کود نامیده می شود. کودها حاوی مواد غذایی طبیعی یا شیمیایی ضروری و مورد نیاز جهت رشد گیاهان هستند و به اشکال تدخینی، مواد افزودنی دانه ای (جامد) یا مایع در دسترس هستند.
استفاده از کود ضمن اینکه به رشد بهتر گیاه کمک می‌کند، ساختار خاک را نیز بهبود بخشیده و بستری مناسب برای باردهی محصول فراهم می کند. در این مقاله از تامین تجارت توانا به بررسی کود ارگانیک پرداخته و درباره انواع و مزایای آن توضیحاتی ارائه می شود. با ما همراه باشید.
کود ارگانیک چیست و استفاده از آن چه مزیت‌هایی دارد؟
کودهای ارگانیک از مواد آلی کمپوست شده یا خشک شده مانند کود گاوی، بقایای گیاهی، کمپوست تهیه شده از کرم خاکی (ورمی کمپوست)، جلبک دریایی، کنجاله پنبه دانه و منابع حیوانی تهیه و در ترکیب با خاک گلدانی استفاده می شوند. این کودها، هنگامی که در ترکیب با یکدیگر برای تغذیه گیاهان به کار می روند؛ تمام درشت مغذی ها، ریز مغذی ها و عناصر کمیاب ضروری را به همراه دارند. مهمتر از آن، به ایجاد یک بستر سالم و حمایت کننده برای رشد و پرورش مطلوب گیاه، میکروارگانیسم ها و قارچ های مفید خاک کمک می کنند.
فرقی نمی‌کند که باغ کوچکی از میوه داشته باشید یا یک مزرعه بزرگ از محصولات زراعی، به هر حال کود از مهمترین ملزومات کشاورزی و باغداری به شمار می‌آید. در حال حاضر نیز کودها در طیف بسیار گسترده‌ای از نظر ترکیبات و درصدشان تولید و در بازار عرضه می‌شوند.
تغذیه گیاه با کود
از 118 عنصر و 3800 ماده معدنی موجود روی زمین، گیاهان تنها به 20 عنصر در کل نیاز دارند و با قرار گرفتن در معرض هوا و آب، نیاز گیاهان به کربن، هیدروژن و اکسیژن تامین می شود. گیاهان 17 عنصر باقیمانده را از طریق ریشه خود دریافت می کنند که این عناصر را از خاک می گیرند. این 17 عنصر به دو گروه تقسیم می شوند:
- عناصری که گیاهان در مقادیر بالا به آنها نیاز دارند، مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم جزء عناصر غذایی پر مصرف محسوب می شوند.
- عناصری که در مقادیر کمتر مورد نیاز گیاه هستند، به عنوان عناصر غذایی کم مصرف در نظر گرفته می شوند.
در شرایط طبیعی، تغذیه گیاه از دو منبع تامین می شود:
- مواد آلی تجزیه شده توسط میکروارگانیسم ها که به عناصر ساده تبدیل می شوند.
- مواد معدنی حاصل از سنگ، ماسه یا خاک رس.
بدون وجود عناصر ضروری، گیاهان نمی توانند چرخه رشد و بلوغ خود را کامل کنند. هنگامی که خاک بیش از حد فشرده یا غرقاب شود و در معرض استفاده طولانی مدت از مواد شیمیایی قرار گیرد، با کمبود مواد غذایی مواجه خواهد شد. در این شرایط، تغذیه گیاهان با کودهای ارگانیک و کامل می تواند به بازسازی و بهبود ساختار خاک و جمعیت میکروبی آن کمک کند.
علاوه بر عناصر پر مصرف و کم مصرف، عناصر مفید دیگری نیز وجود دارند که می توانند رشد گیاهان را افزایش دهند و یا از آنها در برابر شرایط تنش محافظت کنند. برای مثال، اثر عنصر سیلیسیم جهت افزایش میزان تحمل گیاه به تنش گرمایی و خشکی و همچنین افزایش مقاومت در برابر آفات و عفونت های قارچی اثبات شده است. علاوه بر این، سیلیسیم می تواند به کاهش سمیت ناشی از منگنز، آهن، آلومینیوم و فسفر و همچنین جبران کمبود روی کمک کند. بنابراین در حالی که سیلیسیم یک عنصر ضروری در نظر گرفته نمی شود، به گیاهان مزیتی می بخشد.
آشنایی با کود ارگانیک
تهیه و استفاده از غذای ارگانیک از مهمترین مسائل عصر حاضر محسوب می‌شود. با توجه به این امر بسیاری از کشاورزان و باغداران ترجیح می‌دهند برای مزارع و باغ‌های خود از کودهای ارگانیک استفاده کنند. کود ارگانیک در واقع همان کود گیاهی و دامی بوده که در ترکیبات آن از هیچ گونه ماده شیمیایی استفاده نشده است.
بسیاری از عناصر غذایی که در ترکیبات کودهای آلی وجود دارد به شکل مستقیم به وسیله گیاه مورد استفاده و جذب قرار نمی‌گیرند، بلکه این مواد بایستی توسط میکروارگانیسم‌ها ابتدا تجزیه و سپس آزاد شوند. بدین ترتیب گیاه می‌تواند به مرور مواد مغذی و مورد نیاز خود را از طریق کود جذب کند.
کود ارگانیک چیست؟
کودهای ارگانیک بیشتر به کمپوست تهیه و تولید شده از عناصر و مواد طبیعی مانند بقایای حیوانی و گیاهان خشک و تازه، اشاره دارد. ترکیبات غذایی این کودها بسیار سریع تجزیه شده و با محیط زیست کاملاً سازگار هستند. به طور کلی در کشاورزی ارگانیک، هیچگونه کود شیمیایی به کار گرفته نشده و کلیه کودهای استفاده شده به صورت کاملاً طبیعی از فضولات حیوانی و بقایای گیاهان تهیه می‌گردند.
اهمیت کودهای ارگانیک
با توسعه مستمر کشاورزی مدرن، نقش کودهای ارگانیک در تولیدات کشاورزی بیش از پیش حائز اهمیت خواهد بود. محصولات کشاورزی که با کودهای ارگانیک رشد و پرورش می یابند، طعم بسیار مطلوبی داشته و از کیفیت بالایی برخوردار هستند. همچنین کودهای ارگانیک می توانند به طرز موثری مواد غذایی و طعم منحصر به فرد میوه ها و سبزیجات را حفظ کنند و همچنین در حفاظت و بهبود ساختار خاک نقش اساسی ایفا کنند.
انواع کود ارگانیک
کود ارگانیک با توجه به ترکیباتی که دارد در انواع مختلفی از جمله حیوانی، گیاهی و معدنی دسته‌بندی می‌شود.
1- کودهای ارگانیک حیوانی
این کودها از فضولات و بقایای حیواناتی مانند گاو، گوسفند، اسب، مرغ و… تولید می‌شوند و جهت حاصلخیزی خاک و رشد گیاهان بسیار مناسب و مفید هستند. برخورداری این کودها از مواد غذایی کاملاً طبیعی به عملکرد مناسب گیاهان و بهبود کیفیت آنها کمک می‌کند. کودهای حیوانی ارگانیک خود نیز در انواع مختلفی به شرح زیر تولید می‌شوند که هر یک کاربردهای خاص خود را دارند:
-
پودر استخوان
از جمله کودهای حیوانی دارای کلسیم و فسفر بالا است که باعث رشد هرچه بهتر گیاهان می‌شود.
-
پودر خون
پودر خون داری مقدار زیادی نیتروژن است که مصرف آن به عنوان کود می تواند فرآیند رشد گیاهان را تسریع کند. اثر بخشی نیتروژن بیشر در رشد بخش های رویشی گیاهان بوده و استفاده بیش از حد آن منجر به ایجاد مشکلاتی از جمله گیاه سوزی خواهد شد.
-
کود تهیه شده از فضولات حیوانی
این نوع کود ضمن تامین مواد غذایی مورد نیاز گیاهان از جمله نیتروژن، رطوبت خاک را حفظ کرده و باعث تهویه ی بهتر آن می‌گردد. به نوعی مصرف این کود علاوه بر افزودن عناصر مورد نیاز گیاهان به خاک، منجر به افزایش کیفیت فیزیکی خاک خواهد شد.
-
کود ماهی
این کود از فضولات ماهی تهیه شده و دارای مقدار بالایی نیتروژن و دیگر مواد غذایی لازم برای گیاهان است. کود ماهی به راحتی توسط گیاهان جذب شده و در کوتاه مدت نتایجی مانند رشد سریع‌تر گیاهان را در بر دارد.
-
پودر صدف
این کود دارای استخوان خرد شده و پوسته خرچنگ و صدف بوده که به شکوفه دهی گل‌ها و استحکام هرچه بیشتر ریشه‌ها کمک می‌کند. توجه داشته باشید که کود ارگانیک حیوانی چنانچه به موقع و به اندازه مناسب استفاده شوند در افزایش گل دهی و تسریع رشد گیاهان موثر هستند. عدم رعایت زمانبندی و استفاده بیش از حد کود منجر به سوختگی گیاه خواهد شد.
2- کودهای ارگانیک گیاهی
این نوع از کودهای ارگانیک با استفاده از منابع گیاهی تهیه می‌شوند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
کمپوست
کمپوست غنی از مواد غذایی است و می تواند به عنوان یک بهبود دهنده عالی برای تقویت مواد آلی و حاصلخیزی خاک استفاده شود. این کود، می تواند آب را برای مدت طولانی در خاک حفظ و موجبات رشد مطلوب را برای گیاهان فراهم می کند.
-
ترکیبات فسیلی
این ترکیبات سرشار از مواد غذایی است که خصوصیات فیزیکی خاک را بهبود بخشیده و باعث ماندگاری بیشتر آب در بافت خاک می‌گردد.
-
رسوبات سویا و یونجه
این ترکیبات دارای میزان بالایی نیتروژن و فسفر بوده و از اسیدیته (pH) متعادلی برخوردار هستند. این رسوبات منجر به حاصلخیزی طولانی مدت خاک می‌گردند.
-
عصاره‌های آلی از جلبک‌ها
جلبک‌ها از برجسته‌ترین منابع جهت تامین آهن و روی مورد نیاز برای گیاهان به شمار می آیند. همچنین برای گیاهانی که به میزان بالایی پتاسیم بالا نیاز دارند می‌توان از این عصاره‌ها استفاده کرد.
-
کنجاله پنبه دانه
کنجاله، از منابع بسیار عالی برای تامین پتاسیم، فسفر و نیتروژن گیاهان به شمار آمده و اغلب برای چمن‌ها، مراتع و برای پوشاندن خاک باغچه استفاده می‌شود. کنجاله پنبه دانه همانند پوششی به تعادل هرچه بهتر پی اچ و ساختار خاک کمک می‌کند.
-
کودهای ارگانیک معدنی
کود ارگانیک معدنی نیز از منابع معدنی که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد، تهیه می‌شود:
-
ماسه سبز
این ماده معدنی زیتونی رنگ سرشار از گلوکونیک است و عناصر مورد نیاز گیاهان را از جمله آهن، منیزیم و پتاسیم تامین کرده و به افزایش باروری و فرایند گلدهی درختان میوه کمک می‌کند.
-
سنگ فسفات
فسفات از سنگ های معدنی و خاک رس استخراج می شود. خاک فسفات معدنی، بیش از 30 درصد فسفات (P2O5) و غلظت بالایی از عناصر کم مصرف گیاهان دارد. می توان از آن برای افزایش اسیدیته (pH) خاک و تقویت رشد نهال و گیاهچه استفاده کرد.
کود ارگانیک برای گیاهان آپارتمانی
برای طراوت و رشد بهتر گیاهان آپارتمانی می‌توان از کود ارگانیک استفاده کرد. کودهای ارگانیک دارای مقادیر بالایی از نیتروژن، پتاسیم، فسفر و دیگر عناصر مورد نیاز جهت رشد گیاهان هستند. این سه عنصر برای رشد و نمو گیاه ضروری هستند. نیتروژن به تشکیل ساقه ها و برگ های قوی، فسفر به رشد ریشه و گلدهی گیاه و پتاسیم به تولید میوه و دانه کمک می کند.
کودهای ارگانیک از منابع طبیعی مشتق می‌شوند و اغلب حاوی میکروارگانیسم‌های مفید هستند که به فرآیند تجزیه مواد آلی به مواد غذایی قابل دسترس برای گیاهان کمک می‌کنند.
بدون نیتروژن کافی، گیاهان برای انجام فرآیند فتوسنتز با مشکل مواجه شده و در نتیجه برگ های ناسالم و ضعیف تشکیل می شوند. علاوه بر سه عنصر اصلی، بیشتر کودها حاوی عناصر کمیاب مانند روی، آهن، منگنز و بور هستند. این عناصر کمیاب برای رشد مطلوب گیاه نیز ضروری هستند، زیرا به جذب سایر عناصر ضروری کمک می کنند.
زمان و تعداد دفعات کوددهی نیز به نوع گیاه، بستگی دارد. نوع و مقدار کود مورد استفاده باید متناسب با نیازهای خاص گیاهان شما باشد. برای مثال، گیاهان یکساله مانند سبزیجات و گل ها را می بایست هر چند هفته یک بار در طول فصل رشد فعال خود، کود داد.
بهترین کود ارگانیک برای گیاهان آپارتمانی
همانطور که اشاره شد کودهای ارگانیک بهترین نوع کود برای گیاهان آپارتمانی به شمار می‌آیند. اما بهترین کودهای ارگانیک برای این گیاهان ترکیبی از کود گیاهی و حیوانی است. شما می‌توانید از طریق مشورت با کارشناسان مربوطه، درصدهای مناسبی از این کودها را با یکدیگر ترکیب کرده و برای گیاهان آپارتمانی خود استفاده نمایید.
ساخت کود ارگانیک در آپارتمان یک راه سازگار با محیط زیست، مقرون به صرفه و متناسب با نیاز گیاهان آپارتمانی شما است. در واقع، تهیه این کود که اصطلاحاً “کمپوست” نامیده می شود؛ راهکاری عالی برای استفاده از ضایعات آشپزخانه مانند تفاله قهوه، پوسته تخم مرغ و بسیاری مواد دیگر مانند چای، پوست موز و غیره است. این ضایعات غذایی، حاوی مواد غذایی ضروری مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند که گیاهان برای رشد و پرورش به آنها نیاز دارند. بنابراین، می توان آنها را به عنوان کودهای خانگی، بکار برد.
انواع کودهای ارگانیک برای گیاهان آپارتمانی
تهیه کود های خانگی اغلب ارزانتر و موثرتر از کودهای تجاری و شیمیایی است. این روش، راهکاری هوشمندانه برای بازیافت بخشی از زباله های خانگی است که در غیر این صورت به سطل زباله ختم می شوند. کود ارگانیک را می‌توان با استفاده از بقایای گیاهان، فضولات حیوانی و دیگر مواد طبیعی تهیه کرد. البته فرایند تولید کودهای ارگانیک صنعتی متفاوت از تهیه این کودها به روش خانگی است.
1- امولسیون ماهی
امولسیون ماهی یک کود مایع از فضولات ماهی غنی از نیتروژن، پتاسیم و سایر مواد مغذی مفید است و بهتر است در آب رقیق شده و هر دو هفته یکبار استفاده شود. امولسیون ماهی در آب آکواریوم وجود دارد، بنابراین هنگام تمیز کردن مخزن ماهی خود آن را ذخیره کنید.
2- ملاس
ملاس یک منبع کود طبیعی و ارگانیک و حاوی نیتروژن و سایر مواد غذایی ضروری است که آن را به گزینه ای عالی برای کود دهی گیاهان آپارتمانی و چمن ها تبدیل می کند. مواد معدنی مختلفی از جمله مس، منیزیم، آهن، منگنز، کلسیم، اکسید منگنز و پتاسیم به وفور در ملاس وجود دارد. لذا یک منبع غنی از کربن برای گیاهان است. ملاس همچنین غذای میکروارگانیسم های مفید خاک را فراهم می کند.
تهیه و استفاده از ملاس به عنوان کود خانگی فوق العاده آسان و مقرون به صرفه است. از ملاس می توان برای افزایش حاصلخیزی و بهبود کیفیت خاک استفاده کرد. به عنوان مثال می توان به نمک اپسوم و کنجاله یونجه اشاره کرد. این دو را مخلوط کرده و در اطراف گیاهان خود پخش کنید. نیتروژن و سایر مواد غذایی موجود در ملاس به گیاهان شما کمک می کند تا رشد سالم و مطلوبی داشته باشند.
3- پوست موز
منبع عالی پتاسیم و سرشار از فسفر و منیزیم است. می توان از آن به عنوان کود برای گیاهان آپارتمانی استفاده کرد. پوست ها را در خاک اطراف گیاهان خود دفن کنید تا مواد غذایی در نهایت به خاک راه پیدا کنند. همچنین می توانید قبل از کاشت، پوست ها را با خاک مخلوط کنید و یا با مخلوط کردن آنها با آب، کود مایع برای گیاهان خود درست کنید.
4- تفاله های قهوه
تفاله های قهوه حاوی نیتروژن، پتاسیم و سایر مواد غذایی ضروری است که آن را به یک کود ارگانیک عالی برای گیاهان آپارتمانی تبدیل می کند. مقداری تفاله قهوه را در اطراف گیاهان خود بپاشید. این کود، به آرامی مواد غذایی خود را در خاک آزاد می کند. بهتر است از تفاله قهوه برای گیاهان اسید دوست مانند بنفشه آفریقایی، گیاه یشم، کاکتوس کریسمس و سرخس استفاده کنید تا خاک اسیدی تر شود.
5- پوسته تخم مرغ
برای تولید کودهای ارگانیک در خانه می‌توان از پوست تخم مرغ که دارای میزان بالایی کلسیم و آهک مورد نیاز گیاهان است، استفاده کرد. برای تهیه این کود ابتدا پوسته‌های تخم مرغ را به خوبی شسته و خشک کنید. سپس به اندازه مورد نیاز آنها را خرد کرده و درون خاک گیاهان مورد نظر خود قرار دهید. علاوه بر این شما می‌توانید از پوست میوه‌ها، برگ درختان و فضولات حیوانات نیز به تهیه کودهای ارگانیک در منزل بپردازید.
هنگامی که گیاه خود را در گلدان می کارید، می توانید مقداری پوسته تخم مرغ را با خاک مخلوط کنید. به این ترتیب این امکان برای خاک وجود دارد که مواد غذایی آزاد شده را جذب کند.
6- نمک اپسوم
نمک اپسوم (سولفات منیزیم)، منبع عالی منیزیم و گوگرد است که هر دو برای رشد سالم گیاه ضروری هستند. یک قاشق غذاخوری نمک اپسوم را با یک گالن آب مخلوط کنید و از آن برای آبیاری گیاهان خود استفاده کنید.
7- چای سبز
چای سبز مملو از عناصر مفیدی از جمله انواع اسیدهای آمینه، مواد معدنی، ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها است. این عناصر می توانند به افزایش کیفیت خاک، رشد ریشه و تحریک رشد گیاه کمک کنند. در برگ های چای سبز، اسید تانیک وجود دارد که به کاهش اسیدیته (pH) خاک کمک می کند و برای رشد گیاهان مفید است. هنگامی که از چای سبز به عنوان کود استفاده می شود؛ از فشردگی خاک کم کرده و در عین حال، آن را غنی از مواد غذایی می کند. بنابراین، محیطی ایده آل برای رشد گیاهان فراهم می گردد.
8- آب پخت و پز
استفاده از آب پخت و پز برای آبیاری گیاهان شما فواید زیادی دارد و دلایل زیادی برای انجام این کار وجود دارد. اول آنکه منبعی رایگان از مواد غذایی از جمله کلسیم، فسفر و نیتروژن است. علاوه بر این، باعث ذخیره مواد غذایی و حفظ رطوبت در خاک می شود.
9- خاکستر چوب
خاکستر چوب سرشار از پتاسیم و سایر مواد غذایی ضروری است. با افزودن خاکستر چوب سوخته، به راحتی می توان قلیایی بودن خاک گلدان خود را افزایش داد. اگر خاک گلدان شما دارای pH بالاتر از 6.5 باشد، خاکستر چوب می تواند برای گیاهان مضر باشد. مقدار کمی از خاکستر چوب را در خاک اطراف گیاهان خود مخلوط کنید تا مواد مغذی به آرامی به خاک راه پیدا کنند.
-استفاده از این کودهای ارگانیک و طبیعی می تواند به سلامت و شکوفایی گیاهان آپارتمانی شما کمک کند. بنابراین از امتحان کردن برخی از این گزینه‌های کود طبیعی امتناع نکنید تا مواد غذایی لازم برای سالم ماندن و شاد بودن را به گیاهان آپارتمانی‌تان برسانید.
مزایای استفاده از کود ارگانیک
به طور خلاصه، استفاده از کود ارگانیک برای گیاهان آپارتمانی و سایر گیاهان، محاسنی دارد. از جمله:
- بازدهی مواد آلی و مواد غذایی درون خاک را افزایش می‌دهد.
- شرایط مناسب برای تغذیه باکتری‌های مفید و حرکت هرچه بهتر آب درون خاک را فراهم می‌سازد.
- موجب حاصلخیزی، بهبود بافت، هوادهی و زهکشی خاک می گردد.
- با تامین مواد غذایی گیاهان به افزایش کیفیت و عملکرد محصول کمک می‌کند.
- با محیط زیست سازگار بوده و هیچ گونه آلودگی به دنبال ندارد.
بدون دیدگاه